Leg een heg

vlechtheg02112009_00000

Als het zondag niet zo ijzig koud was geweest stond ik waarschijnlijk weer met mijn neus bovenop de verrichtingen van een gezelschap stoere heggevlechters, of liever gezegd heggeleggers of ‘hedgelayers’ ergens op een guur veld in Brabant. Elk jaar worden in Oeffelt de nationale kampioenschappen Maasheggenvlechten georganiseerd door Stichting Heg-en-Landschap, Staatsbosbeheer en IVN de Maasvallei. Gelukkig mocht ik er al eens bij zijn!

Nationale Kampioenschappen Heggenvlechten 095Nationale Kampioenschappen Heggenvlechten 079Nationale Kampioenschappen Heggenvlechten 097Een vlechtheg is een wonderbaarlijke samenwerking tussen natuur en mens. Ooit bedacht om het ‘vee te keren’ , een uiterst effectieve methode om ondoordringbare afscheidingen te maken die ook nog eens een huis vormen voor allerlei vogels, insecten en kleine zoogdieren. Er werden allerlei inheemse en liefst ook stekelige struiken voor gebruikt zoals meidoorn, sleedoorn en inheemse rozen. Mooi in de winter, als het vlechtpatroon  goed zichtbaar is maar ook in de andere seizoenen, als de heggen prachtige groene lijnen door het landschap vormen, met hun bloesems, bessen, bottels en herfstkleur. Wat wil je nog meer?

Vlechtheggen of gelegde heggen kunnen we grofweg in twee grote groepen verdelen: en het invlechten of het leggen van een heg. Invlechten gebeurt door middel van het ombuigen van takken; leggen gebeurt door het inhakken en ombuigen van een hele struik. Een tuun is een van wilgentenen of hazelaarstrengen of tenen gevlochten scherm. De staanders schieten (soms) wortel en leven: de ‘inslag’ of strengen zijn taaie tenen die uiteindelijk droog en dor worden. Veel gelegde heggen vormen een combinatie van die twee technieken:  zie de foto’s en de tekening die ik maakte. De gevlochten strengenlaag en  staanders ‘borgen’ de gelegde constructie.

Een gelegde heg vereist vakwerk, spieren, sterke handen en speciaal gereedschap:  de dikkere takken van jonge heesters (plantmateriaal moet wel minimaal 5 /6 jaar oud zijn) worden twee derde door of eigenlijk ingesneden met een speciaal vlijmscherp hakmes (een ‘hiep’) en in horizontale richting gebogen. Op de omgebogen tak groeien nieuwe scheuten, de rest van de stam wordt schuin afgezet.  Na vier tot vijf jaar is er een voldoende stevige en dichte heg. Met een beetje oefening krijg je het voor elkaar. Zelfs ik kan het.

In Nederland waren er ook veel vlechtheggen, onder andere in de uiterwaarden van de Maas, maar ze werden na de oorlog verdrongen door het prikkeldraad. Gelukkig zijn er in Nederland, maar vooral in Engeland nog heggenleggers die het ambacht beheersen. Niemand minder dan Prince Charles, die ook graag een hegje mag leggen, is beschermheer van de Hedgelaying Society. Al die hakkers, snijders en vlechters, al dan niet met tattoos,  strijden onderling met elkaar, daar op dat gure veld in maart. Gaat dat zien, volgend jaar! En leg eens een heg in je eigen tuin…. weer eens wat anders dan een schutting of een coniferenhaag. Er worden overal in het land cursussen gegeven en steeds meer groenbedrijfjes bieden hun deskundige diensten aan. Ook voor kinderen is dit (onder begeleiding) een fantastische bezigheid. Wel voorzichtig met die hiep.

(op de onderste  foto: Chelsea Flower Show 2008, Daylesford Organic Garden, ontwerp: Del Buono&Gazerwitzvlechtheg nieuwe stijl Daylesford organic Chelsea 2008

Deel dit bericht

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

We gebruiken cookies en analytics zoals te lezen in ons privacybeleid. Door gebruik van de website ga je hiermee akkoord.